Algemene beschouwing begroting 2015

Terug naar de kern

Terug naar de kern is de hoofddoelstelling van het college van B & W van Haaksbergen. Gelukkig is er nog een partij die deze passage uit de gemeentebegroting heeft opgepakt als belangrijkste zaak uit dit stuk. Het is alleen jammer dat deze uitspraak tussen aanhalingstekens staat, waaruit wij de conclusie trekken dat dit niet geheel serieus genomen wordt.

Wij nemen deze uitspraak zeker heel serieus en willen daar ook graag nader op in gaan.
Wat is dan deze kern? Baas zijn in eigen huis, in een zelfstandige gemeente , waar we zoveel mogelijk zelf willen doen en waar mogelijk willen samenwerken met anderen. Dit kan als we onze financiën op orde hebben of brengen.
Dit op orde zijn is van belang voor de uiteindelijke conclusie die de provincie trekt. Liever willen we niet in de situatie van vorig jaar december terecht komen. Om dat te voorkomen is het van belang dat we vandaag het er samen over eens worden dat dit de weg is die leidt tot een gezond financiële zelfstandige gemeente.
Zelfstandig opereren wil niet zeggen dat we alles zelf moeten doen of willen doen.
Dit vergt een cultuur omslag binnen dit huis. Een cultuuromslag met gevolgen. Dit zal niet in 1 jaar voor elkaar zijn, het is dus ook goed dat hier meerdere jaren voor uitgetrokken wordt. Dus college gebruik van de in de 2e bestuur rapportage gecreëerde voorziening voor personeel zo mogelijk al een deel in de komende 2 maanden van het begrotingsjaar 2014, om aan te geven dat het ook menens is om te reorganiseren.
We verwachten hierbij van de verantwoordelijk wethouder, dat hij ons actief op de hoogte houdt van het specifieke gebruik van deze voorziening.

Naast de aansturing door het college willen we ook de ambtenaren bedanken die deze begroting moesten maken waarin eigen werkzaamheden en soms ook eigen functies wegbezuinigd worden. Knap werk om dit maar weer gedaan te hebben in een turbulente tijd van nieuw college, bezuinigingen en monstertruckdrama.
De achter ons liggende jaren hebben we met z’n allen boven onze stand geleefd, met als gevolg de vele maatregelen die nu in de begroting van 2015 aan ons worden voorgelegd.
Het is goed dat dit college ons goed leesbare en heldere informatie geeft en een duidelijk inzicht in de cijfers en bedoelingen in 2015 en de jaren die volgen.
Het verbaast de PvdA wel dat er in een tijdsbestek van vijf maanden, waarin dit college de scepter zwaait in ons dorp, er zoveel geld “gevonden” is en wordt, om bij te sturen. Had dit al niet veel eerder kunnen en moeten gebeuren, ook wij hadden nog alerter moeten zijn.

Terug kijken heeft weinig zin, we moeten onze blik richten op de toekomst en dan samen, het liefst alle fracties in de raad van Haaksbergen, onze schouders er onder zetten. Dit kan, dat hebben we gezien toen in de voorbije weken het tragische gebeuren van de 28e september ons heeft aangezet om als één raad iets op te pakken en te regelen.
Tijdens de raadsvergadering van vorige week hebben we kunnen horen en in het stukje in het gemeentenieuws hebben we kunnen lezen dat de VVD teleurgesteld is in de vorderingen van dit college. Ik denk wel dat we ons moeten realiseren dat dit college geen toverstaf heeft waarmee alles in een keer goed geregeld is. Wij proberen nu alle bijzonderheden uit het verleden weg te snoeien zodat er weer tijd is om Haaksbergen te laten bloeien.

De bezuinigingsvoorstellen zijn duidelijk gecommuniceerd met betrokkenen. Er is geluisterd naar de voorstellen van de inwoners, die gedaan zijn bij het meldpunt bezuinigingen. Te denken valt hier aan het anders maaien van de bermen en het afschaffen van de chemokar. De instelling van dit meldpunt door dit college, is een voorstel van de fractie van de PvdA. Ik herinner u even aan de passage uit mijn beschouwing op de kadernota ik citeer:

We doen tenslotte nog een oproep aan het college. Organiseer een meldpunt waar Haaksbergenaren hun bezuinigingsmogelijkheden kunnen deponeren.
We hebben namelijk alle inzet en creativiteit nodig om uit deze lastige periode te komen.

Tot zover het citaat. Zowel ons verkiezingsprogramma als ook het coalitieakkoord sluiten duidelijk aan bij hetgeen nu in het voorgestelde beleid van het college in de komende jaren te zien is.
Wat vinden we in de begroting terug van deze bedoelingen en woorden?
Letterlijk staat het er niet in , maar de woorden sociaal, groen, vitaal en meedoen, de 4 items van de PvdA herken je , verbindend, energiek en krachtig is de uitstraling van de begroting van dit college zoals de titel van het coalitieakkoord ook aangeeft.

Wat hebben we nodig voor een financieel gezonde positie:

• Een structureel sluitende begroting
• Voldoende algemene reserve
• Onderbouwing waarop we de taakstellende bezuinigingen realiseren
• Minimaliseren van de financiële risico’s

We vragen het college in hoeverre we dit met deze begroting hebben bereikt:
– Wat is momenteel de status van preventief toezicht?
– Waar ligt het op dit moment nog aan?
– Zijn het inhoudelijke punten of ligt het aan onderbouwing die nog niet door onze raad is gezien of goedgekeurd.

Het is niet te voorkomen dat de inwoners van Haaksbergen een steentje moeten bijdragen aan het gezond maken van onze financiële situatie. We hadden ook liever gezien dat de OZB alleen met de prijsstijging was meegegaan, maar met de verhoging van de gemeentelijke belastingen kunnen we leven.

Geld dat bestemd is voor het armoedebeleid zal daar ook daadwerkelijk voor gebruikt worden. Dit geeft ons het vertrouwen dat de mensen die het in ons dorp al moeilijk genoeg hebben niet extra worden belast.
Er wordt nu geïnvesteerd in een krachtig energiek en verbindend Haaksbergen. De echte kracht van Haaksbergen ligt niet in de stenen maar in de mensen. En wat is daar voor nodig? Goede zorg, goed onderwijs en goed noaberschop.

Ik wil nu ingaan op diverse onderwerpen van deze begroting en daar de kijk van onze fractie op projecteren.

Noaberpoort
Zoals ook in het coalitieakkoord werd aangegeven gaat ook voor ons sociaal boven fysiek. Of te wel mensen gaan voor stenen. Dit wordt ook erg duidelijk bij de beschrijving van de Noaberpoort. Dit is geen gebouw maar een begrip. Waar deze gesitueerd wordt, dus welke stenen we gebruiken is veel minder van belang dan hetgeen gedaan wordt voor de mensen die hier voor hulp komen. We gaan er van uit dat er de komende tijd geen extra kosten moeten worden gemaakt om te verhuizen. Mocht echter op een later tijdstip blijken dat het efficiënter blijkt te zijn deze dienst te verplaatsen zal dit bij ons niet op bezwaren stuiten, want hier geldt voor ons liever investeren in kwaliteit van de medewerkers in plaats van een gelikte uitstraling van een loket.

De nieuwe zorg in de gemeente
Nu de gemeente per 1 januari 2015 verantwoordelijk is voor de zorg en de uitvoering ervan ook dient te regelen, is het goed dat de gelden die daar voor binnen komen ook in een apart programma genoemd worden. We gaan er van uit dat de uitgangspunten die geformuleerd zijn ook worden waar gemaakt. Ook wij vinden dat bij alles de inwoner van Haaksbergen centraal dient te staan en naar vermogen ook zelf bijdraagt, uitgaande van de eigen kracht en verantwoordelijkheid. Het principe voorkomen is beter dan genezen is niet alleen beter voor de inwoner maar ook goedkoper. We willen hier nog een punt aan toevoegen dat vraagt om een cultuuromslag bij de zorgvrager nl: Niet uitgaan van de opvatting: Daar heb ik recht op, maar wat heb ik nodig.

Werken naar vermogen
Ons stoorde in de beschrijving van deze begroting het woord verdiencapaciteit van een werknemer, liever zien we daar het begrip “vermogen tot werken”. Dat gaat meer uit van de mens zelf en minder van het resultaat voor de werkgever.
Toen ik enkele weken geleden in krant las dat er 45 arbeidsplaatsen in het kader van de participatie door een bedrijf uit Haaksbergen ( GE) waren gegeven aan de gemeente Enschede, bevreemdde mij dat zeer. Wij vinden dat Haaksbergse bedrijven als ze zulke plaatsen beschikbaar hebben of willen stellen dat in eerste instantie met gegadigden uit Haaksbergen moeten regelen. Graag zou ik daar ook de mening van het college over willen weten.

Onderwijs
Het onderwijs is voor de PvdA altijd een belangrijk aspect in de politieke arena, nu de meeste gelden die bestemd zijn voor het onderwijs ook rechtstreeks naar het bestuur van de scholen gaat blijft er voor ons weinig over om te sturen. Maar er zijn toch nog aspecten die voor ons van belang zijn om een mening over te vormen, dit betreft: de herschikking van de scholen, het schoolzwemmen en het muziek onderwijs.
Bij de herschikking van de scholen is een bijkomend effect de vrijval van bouwterrein voor mogelijke sociale woningbouw. Als er scholen samen moeten gaan en werken is het van belang dat de teams van de scholen het er over eens zijn of worden welk systeem ze willen uitdragen. Daar, bij de herschikking, ook de laatste openbare school betrokken kan zijn, vragen wij het college daar aandacht voor te hebben, zodat het algemene principe overeind blijft zonder een godsdienstige of andere kleuring.
Ook moet er aandacht zijn voor het realiseren van een Integraal Kind Centrum al dan niet binnen een bestaand gebouw met aanpassingen. We vragen in deze het college te onderzoeken of nieuwbouw wellicht interessanter en/of voordeliger is.

Schoolzwemmen
Het schoolzwemmen blijft voor ons een belangrijk aspect van de lichamelijke ontwikkeling van het kind. Schoolzwemmen moet niet in eerste instantie gericht zijn op het behalen van een diploma maar meer als een “natte” gymles en het bij houden van de geleerde zwemvaardigheden in het belang van hun eigen veiligheid in ons waterrijke landje zijn.
Nu er diverse stemmen in Den Haag spreken over een 3e uur gymles moeten we deze weg naar schoolzwemmen niet hier af breken.
We willen het schoolzwemmen graag voor tenminste 1 jaar continueren door er geld voor beschikbaar te stellen. We vragen het college met de scholen te overleggen in het komende jaar, om te bezien hoe school en gemeente gezamenlijk een duurzame oplossing vinden voor het schoolzwemmen
We hebben hiervoor een amendement gemaakt ondersteund door de fracties van D66 en LH dat ik aan het eind van mijn beschouwing zal voorlezen.

Muzikale vorming
Er zijn nog steeds 2 muziekleerkrachten die drukken op onze begroting, ik wil het college het volgende in overweging geven. Vorige week las ik op teletekst het volgende, ik citeer:

Basisscholen krijgen meer geld voor muziekonderwijs. Voor de komende 5 jaar stelt minister Bussemaker 25 miljoen euro beschikbaar. Een even groot bedrag komt van private partijen onder wie Joop van der Ende.
Met het geld kunnen scholen hun leraren trainen om beter muziekles te geven. Ook kunnen ze samenwerken met poppodia, muziekscholen en fanfares. Minister Bussemaker zegt dat er groot draagvlak voor is. “De samenleving verandert in rap tempo. We kunnen dat alleen bijbenen als we creativiteit ten volle inzetten. Muziekonderwijs voor alle kinderen is daarbij een begin.”

Einde citaat. Als deze 50 miljoen vrij komt en wij daar ongeveer 1 %0 van krijgen, dus ongeveer € 50.000, wil ik het college vragen te onderzoeken hoe dit geld binnen het Haaksbergse onderwijs gebruikt kan worden rekening houdend met onze verplichtingen aan de 2 muziekdocenten.

Monumenten
Het is prettig dat er voor monumenten geld beschikbaar blijft voor de Open Monumentendag en de Klassen dag, waarbij ook de jeugd betrokken wordt bij het behoud van ons erfgoed.
Wat ook hoort bij ons erfgoed is het Scholtenhagen, bij alles wat we overwegen te doen moeten we wel duidelijk voor ogen hebben hetgeen W.H. Jordaan in 1902 in zijn testament heeft aan gegeven wat de voorwaarden waren voor het verkrijgen en verzorgen van dit erfgoed.

Sport en sportvoorzieningen
Onze overdekte sportaccommodaties De Bouwmeester en De Els zorgen voor een goed onderdak voor onze zaalsporters. Om dit betaalbaar te houden voor de leden van deze clubs is het van belang de huur op een acceptabel peil te houden. Dit is goed mogelijk door de vereniging de verantwoordelijkheid te geven voor het beheer van deze accommodaties. Dat dit kan en dat daar ook een besparing uit voort vloeit kunnen we zien bij sporthal de Bouwmeester waar Havoc een jaar lang naar aller tevredenheid dit gebouw beheert. Het zelfde kan naar onze mening gebeuren bij de Els. Ik roep dan ook onze wethouder die belast is met de sportaccommodatie op te onderzoeken of daar ook een vereniging voor te vinden is, die die taak op zich wil nemen.
Naast de zaalsporten met hun accommodaties hebben we ook nog een zwembad dat de nodige aandacht heeft gevraagd en nog steeds vraagt. Wij hebben evenals het college de intentie dit bad voor de Haaksbergse gemeenschap open te houden. We wachten de uiteindelijke beslissing in de decembervergadering in spanning maar in het volste vertrouwen af.
Ons uitgangspunt is en blijft het belang van de maatschappelijke functie die dit bad heeft en hopen dat de tarieven op een aanvaardbaar peil voor iedereen zullen blijven.

Kunstwerken
Onze kunstuitingen in het dorp staan momenteel opgeslagen in de gemeentewerf en kunnen niet worden bewonderd door allen die daar de behoefte aan hebben. We begrijpen natuurlijk waarom dit gedaan is maar willen wel graag meedenken om een oplossing te vinden voor dit probleem. We denken aan een mogelijk volgende oplossing: Laten de ondernemers in het dorp (horeca en anderen) een beeld adopteren en dit plaatsen in of bij hun zaak. Er kan dan door bijvoorbeeld de Kunstkring een kunstroute worden gemaakt langs alle beelden met uitleg, waardoor het mes aan 2 kanten snijdt, de kunst is weer zichtbaar en de ondernemer pikt een graantje doordat er bijv. toeristen hun zaak bezoeken. Wellicht is het een idee dat het college deze gedachte adopteert en dit idee uitzet bij de genoemde mogelijke participanten.

Wat cultuuruiting in Haaksbergen betreft, zijn we aangewezen op ons prachtige theater De Kappen, dat we intensief moeten gaan gebruiken om het rendabel te maken. We denken daarbij vooral aan de programmering van hetgeen gebracht wordt, het is goed dat er heel breed gekeken wordt naar wat een groot deel van onze bevolking wil horen en zien en hen dus ook aanspreekt.
De cultuur educatie op onze scholen is in goede handen bij een cultuur commissie van de Onderwijswerkplaats, die aan de hand van de kerndoelen een breed programma heeft voor alle groepen van de basisschool. Het is het onderwijs dat hier het nodige geld voor beschikbaar stelt.

Communicatie
In het Coalitieakkoord wordt aangekondigd dat er een visie zal worden geformuleerd t.a.v. Bestuur en Organisatie, we zullen in deze verhandeling er geen mening over geven en zeker geen oordeel.
Dat er in dit huis iets moet en gaat veranderen staat voor ons als een paal boven water. Samenwerking binnen de regio is een goede zaak.
We willen echter op dit moment al wel extra aandacht vragen voor de communicatie in dit huis en naar buiten, wij vinden dat we niet verrast mogen worden door t.v uitzendingen, zoals rond het DigiD probleem, terwijl er medewerkers al meer dan een maand wisten wat er aan de hand was. Dit kan en mag niet.
Internationale contacten zijn prima en worden vooral met onze buur- en partnergemeente Ahaus goed onderhouden. We vinden echter dat we kritisch moeten blijven op nut en noodzaak van deze samenwerkingsverbanden.

Recreatie en toerisme
Haaksbergen is een mooie gemeente waar veel mensen graag wonen, recreëren en vertoeven. Hiervoor hebben we ook al onze fraaie voorzieningen en onze fraaie natuur. We moeten er ook voor zorgen dat dit zo blijft.
De vereniging die onze rijwielpaden verzorgt, verdient hier ook een welgemeend compliment voor hetgeen zij belangeloos als vrijwilligers doen , de paden liggen er goed verzorgd bij.
We staan nog steeds achter het credo :Haaksbergen een groene kwaliteitsgemeente.
We richten ons op de realisering van de nieuwe N18 en de afwaardering van de oude N18 waardoor het groen aan de zuidkant van Haaksbergen beter bereikbaar en toegankelijker wordt. Ik wil een ieder adviseren eens op de bovenste verdieping van het CLV gebouw te gaan staan , kijk dan eens om je heen . De kleur groen overheerst dan op een prominente manier. Dit moeten we behouden en verder uitbouwen . Dit, samen met de MBS, is de toeristentrekker van ons dorp. En zouden we moeten koesteren en ondersteunen.
Het verwonderde ons in de krant te moeten lezen dat de VVV wellicht in het gebouw van de MBS gevestigd zou kunnen worden. Het was volgens de krant een uitspraak van onze wethouder, denkt ze daar nog net zo over ?

Tenslotte wil ik ingaan op het fysieke deel van deze begroting waar dus in bezuinigd is waar dat mogelijk was. Als we ons hier focussen op wat echt belangrijk voor Haaksbergen is , is dat voor ons het centrum , de dorpskern.
Er zijn ons al diverse plannen voorgelegd en vele mooie tekening zijn de revue gepasseerd. Wij vragen u bij deze ontwikkelingen in het centrum, de karakteristieke gebouwen en gevels te bewaren en de rest hier op aan te laten sluiten qua uitstraling, we denken hierbij aan de RK-pastorie en de Pancratius als oude voorbeelden. Wanneer het mogelijk is maak dan haast met het instellen van een gevelfonds voordat er gebouwd wordt rond de markt.

Waar zien we nog ruimte
In deze begroting wordt gesproken over het onderhoud van verkeersinstallaties. De oversteek bij het Wiedenbroek met verkeerslichten lijkt ons erg zinvol, echter bij de oversteek van de Zeedijk naar de Brink kan naar onze mening volstaan worden met voetgangersoversteekplaats die er al ligt en de verkeerslichten lijken ons overbodig. Dit zal toch een besparing kunnen zijn die we kunnen gebruiken voor bijvoorbeeld het schoolzwemmen.
Is dit wellicht een mogelijkheid.

Ik besluit dit betoog met de wens dat samenwerking kan leiden tot een goed resultaat. Laten we vandaag goed naar elkaar luisteren en gezamenlijk de beste beslissingen voor Haaksbergen nemen.

Als afsluiting van mijn betoog wil ik het amendement rond het schoolzwemmen gesteund door de fracties van D66 en Leefbaar Haaksbergen voor lezen.

__________________________________

(art. 35 Reglement van orde voor de gemeenteraad)

Onderwerp: vaststellen van de Begroting 2015 en het meerjarenperspectief 2016/2018
Amendement: schoolzwemmen

Constaterende dat:

– In de programmabegroting 2015 de huur van het zwembad ten behoeve van schoolzwemmen opgezegd wordt
– Het schoolbestuur Keender daaruit geconcludeerd heeft dat schoolzwemmen afgeschaft moet worden als de gemeente geen huur meer betaalt.
– Er nog geen gesprekken plaatsgevonden hebben tussen college en schoolbesturen om een oplossing te vinden om het schoolzwemmen toch te blijven continueren

Overwegende dat:

– Wij het belangrijk vinden dat elk kind in Haaksbergen in een waterrijk land als Nederland enige vorm van zwemvaardigheid aangeleerd krijgt
– Door het stoppen van het schoolzwemmen deze basismaatregel niet meer aanwezig is.
– Het stoppen van schoolzwemmen tevens een extra druk geeft op de bezetting van de huidige gymzalen.
– Deze druk alleen maar groter en wellicht onuitvoerbaar wordt als er de “3e gymles” ingevoerd wordt
– Er in de begroting ruimte gevonden kan worden schoolzwemmen nog één schooljaar extra in de lucht te houden.

Besluit:

– Voor het schooljaar 2015-2016 het bedrag van de huur van de Wilder ten behoeve van schoolzwemmen op te nemen in de begroting
– Het college op te dragen in de tussentijd met stichtingsbestuur Keender in overleg te treden om te onderzoeken op welke wijze schoolzwemmen permanent onderdeel kan blijven van het aangeboden bewegingsonderwijs in Haaksbergen